Waar zijn de vissen? Actie nodig voor een robuuste Waddenzee
Er is iets aan de hand met de Waddenzee. Alles wijst erop dat de hoeveelheid vis dramatisch is gedaald. De Waddenvereniging is gestart met een actie:
elke vis telt!
Met een vaste fuik doet het Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) op Texel al jarenlang onderzoek naar vis. Dagelijks worden vissen gevangen in het Marsdiep, de belangrijkste aan- en afvoerroute van Waddenzeewater. Kijk je naar het totale gewicht van de vangst, dan is die nog maar 10% ten opzichte van vijftig jaar geleden. Niet alleen het aantal vissen neemt af, vissen worden ook steeds kleiner.
Minder dan een derde van potentiële rijkdom
Overal in de natuur draait het om eten en gegeten worden. De keten van voedselrelaties noem je het voedselweb. Vis is een belangrijke schakel binnen het voedselweb van de Waddenzee. Veel vissen in verschillende soorten, maten en leef-tijden maken het voedselweb complexer, rijker en sterker.
De Waddenzee zit op dit moment op minder dan een derde van zijn potentiële rijkdom. Garnalen, krabben en zeesterren domineren. Deze soorten zijn de opruimers binnen het voedselweb van de Waddenzee en worden zelf nauwelijks gegeten. Zonder vissen missen we een belangrijke bouwsteen in het voedselweb. Zo zijn vogels, zeehonden en grote roofvissen van de vissen afhankelijk.
Natuur van wereldklasse
Het Deense, Duitse en Nederlandse waddengebied is met een oppervlak van 10.000 km2 het grootste aaneengesloten wetland op aarde en daarmee uniek in de wereld. Sinds 2009 heeft de Waddenzee als enige natuurgebied in Nederland de Werelderfgoedstatus, de Oscar voor de natuur. In 2016 werden de Wadden bovendien massaal verkozen tot mooiste natuurgebied van Nederland.
Toch gaat het niet goed met het wad. Vooral met de vis gaat het slecht. Zo is het aantal platvissen (schol) sinds de jaren tachtig sterk afgenomen. Dat heeft ook effect op de vogels. Met name vogelsoorten die leven van vis en bodemdieren nemen af. Van 34 soorten die tussen eind jaren tachtig en 2014 zijn onderzocht zijn er 16 in aantal afgenomen. Hiertoe behoren onder meer: de eider, de smient en de kluut.
Speerpunt van de Waddenvereniging
De Waddenvereniging zet zich in voor de bescherming en het behoud van de Waddenzee. Herstel van de visstand is de komende jaren een belangrijk speerpunt, want een complex voedselweb is robuust en kan tegen een stootje. Daarmee is het systeem ook in staat om menselijk gebruik op te vangen.
De illustratie toont hoe de Waddenzee er dan uit zou kunnen zien. Een stevig fundament van mosselbanken en zeegrasvelden, daarboven vissen en vogels en in de top van de voedselketen dieren als roggen en haaien. Nieuwsgierig naar welke dieren op deze plaat staan? Ga naar de website:
www.elkevistelt.nl/onderwaterplaat-waddenzee
Kom in actie voor een robuuste Waddenzee Elke vis telt!
De Waddenvereniging zorgt op drie manieren dat de visstand in de Waddenzee wordt verbeterd. Hierbij trekt de Waddenvereniging onder andere op met het Programma naar een Rijke Waddenzee die ook de verbetering van de onderwaternatuur als prioriteit heeft benoemd.
1. Meer inzicht: De onderwaterwereld is nog altijd een black box. Er wordt nauwelijks onderzoek gedaan naar hoe vissen de Waddenzee gebruiken. Die kennis is keihard nodig om de juiste maatregelen te nemen. Door meer monitoring en onderzoek kunnen we meer onderbouwde uitspraken doen over de alarmerende toestand van de visstand en hoe de verbetering van het voedselweb kan worden gerealiseerd. Ook met het oog op klimaatverandering.
2. Maatregelen: Specifiek voor de groep trekvissen in de Waddenzee kunnen we nu al maatregelen nemen. Trekvis-sen zijn soorten die van zoet naar zout water trekken (of omgekeerd) om zich voort te kunnen planten. De Wadden-vereniging zet zich in voor deze groep vissen door in sommige situaties te pleiten voor het openen van afgesloten zeearmen. De
Vismigratierivier is hier een prachtig voorbeeld van. Vanaf 2020 kunnen vissen weer vrij heen en weer zwemmen tussen Waddenzee en IJsselmeer. Voor andere soorten zijn weer andere maatregelen nodig.
3. Voorlichting: Wanneer steeds meer mensen begrijpen welke problemen de lage visstand met zich meebrengt, zorgt dat voor draagvlak en steun. Draagvlak is nodig om beleidsmakers, wetenschappers en politici te overtuigen van het belang van een gezonde visstand. De Waddenvereniging kan daarnaast haar werk alleen doen met de steun van leden en donateurs.
Doet u mee?
U kunt meedoen aan de actie Elke vis telt! door meerjarig te schenken. Dit doet u met een periodieke gift. Met deze gift steunt u de Waddenvereniging minimaal 5 jaar achter elkaar met eenzelfde bedrag per jaar.
Periodiek schenken is fiscaal voordelig. Afhankelijk van uw inkomen ontvangt u 37% tot 52% terug van de belastingdienst. Ga naar www.elkevistelt.nl.
