Barok in Bohemen

Door Arjan Mulder, redacteur Reishonger.nl

Barok snuiven in Bohemen dat is even terug in de tijd. Heuvels, bossen, en de geur van het Habsburgse rijk. Oude boeken in een kloosterbibliotheek, vreemde potjes in een ziekenhuisapotheek. Mooie natuur, verborgen cultuur, en voor wie wil een sportief avontuur.

“Boeken zijn m’n leven”, zucht Jakub als hij me rondleidt. Hij kijkt naar de grond en draait wat met z’n ogen. Duizenden boeken staan hier. Jakub is in de wolken. Hier in het klooster van Broumov kun je de barok ruiken. Aanraken als je wilt. Het goud schittert me tegemoet. Het klooster in Tsjechië is een historisch pareltje. Maar het klooster blijkt ook een modern hotel – van alle gemakken voorzien.

Verleden en heden komen samen

In Tsjechië komen verleden en heden en mooi samen. Het verleden? Veel barok en klassieke paarden uit de tijd dat de Oostenrijkse en Hongaarse vorsten hier de baas waren. En bier en een degelijke boeren keuken uit de tijd dat dit voor het gewone volk de norm was. Het heden? Prima hotels, goede wegen en steeds meer Engelstalige informatie voor de toerist. En veel wandel- en fietspaden voor wie er sportief op uit wil.

Daarnaast smult de moderne toerist ook nog eens van de lage prijzen. Het doet denken aan het roemruchte verleden, toen het Oostblok hier de baas was. Benzine kost een euro, een biertje net zoiets. Een overnachting in een rustiek en comfortabel hotel is zelden meer dan €60 (voor twee personen inclusief royaal ontbijt). Voeg daar nog aan toe dat Bohemen via de hoofdstad Praag snel is te bereiken en voor mij is duidelijk waarom juist hier veel Nederlanders een tweede huis hebben.

Cultuur en natuur in evenwicht

Ooit hoorde half Europa bij het Habsburgse rijk. Het liep van de grens bij Polen tot en met het huidige Kroatië. Denk aan de statige gele gebouwen in Wenen, Boedapest en Praag. Denk aan de parken, fonteinen en rijk versierde beelden in die steden. Dát is barok. Stijlvol, imponerend.

In Oost-Bohemen (de regio Hradec Kralové bij de grens met Polen) zijn natuur en cultuur mooi in evenwicht. Je struikelt niet over de gebouwen (zoals zo vaak in een stedentrip) en je bent lekker in de natuur. De bron van de Elbe-rivier is er, het Reuzengebergte, en dan ineens een briljant mooi ziekhuis uit 1700 of een prachtig klooster uit dezelfde tijd. En zelfs een fokkerij van wereldberoemde koninklijke paarden: stoeterij Kladruby nad Labem. Is dat nu cultuur of natuur…

Oude boeken en een historisch hospitaal

Ik hoor in gedachten monniken-gezang uit de ramen komen. Via de binnenplaats van het Benedictijner klooster in Broumov brengt Jakub me naar de bibliotheek. Jakub is een beetje vreemd. Hij lijkt betoverd. Door boeken. Als ik de bibliotheek binnenkom besef ik waarvan Jakub zo ondersteboven is. Ik word er stil van. Goud-omrande boeken tot aan het plafond. Prachtige schilderingen op het plafond… Jakub vertelt en vertelt. Maar ik kijk vooral. En droom weg. Net als Jakub.

In Oost-Bohemen was de grens met Polen ook de noordelijke grens van het Habsburgse rijk. In Kuks werden de soldaten opgelapt die in de strijd (die er regelmatig was) gewond raakten. Dat gebeurde in het mooiste barokke gebouw van Tsjechië, met Michelangelo-achtige beelden en met de oudste apotheek van Europa. Kuks was toen een uitgebreid complex van luxe spa-voorzieningen, statige verblijven, tuinen en het ziekenhuis. Nu is alleen nog het klooster-ziekenhuis over. Erg mooi en erg de moeite waard om te bezoeken.

Bohemen – meer dan barok

Cultuur snuiven is leuk. Maar een mens wil meer… En in Oost-Bohemen kan dat heel goed. Met open mond sta ik bij de rotsformaties in Adršpach-Teplice. De adembenemende kalkstenen zuilen waren ooit de bodem van de zee en vormen nu de rand van het Reuzengebergte – de Krkonoš Mountains. Die reus Krkonoš beheerst trouwens alles in Bohemen: bergen, legendes en zelfs het bier is naar hem genoemd. Maar ook als je sportief bezig wilt zijn is het Reuzengebergte aantrekkelijk. Van klimcursus tot mountainbiken, van wandelen naar de bron van de Elbe tot gemoedelijk stroomafwaarts fietsen. En als de natuur teveel wordt, dan is er altijd wel weer een stukje geschiedenis om te bekijken of een rustieke eetgelegenheid.

In Tsjechië herleeft het verleden ook in culinair opzicht. In Bohemen is de keuken eenvoudig, haast een beetje Middeleeuws. Dat betekent: stevige kost, bier en wijn. Vaak eet ik goulash, of gestoofd varkensvlees of eendenborst, in een herbergachtige omgeving. En altijd: met dumplings. Dat zijn de bekende zetmeelballen gemaakt van brood of aardappel (in Oostenrijk heten ze knödel). En in Tsjechië drink je daar dan natuurlijk een biertje bij, want het bier werd hier tenslotte uitgevonden. Van een Kozel Cerny (het label met de geit) tot een Krkonoš biertje uit het hart van het Reuzengebergte: in deze tijd van ambachtelijke brouwerijen is dat een leuke bijkomstigheid.

Barok snuiven in Bohemen, dat is heerlijk genieten. Met een fijne balans tussen cultuur en natuur.

Meer info

• Meer reizen op Reishonger.nl
• Tsjechisch Verkeersbureau: www.czechtourism.com
• Regio Hradec Kralové: www.hkregion.cz