Cyprus het onbekende noorden

Zuid-Cyprus kennen we. Dat hoort bij de EU, daar wonen Grieks-Cyprioten en daar hebben ze de euro. Maar Noord-Cyprus? Is dat ook een land? De vlag lijkt wel erg op die van Turkije, valt op bij aankomst. Maar wat weten we er eigenlijk weinig van. Arjan Mulder gaat kijken en verbaast zich.

Cyprus – zon, zon, zon

Ik ben geland op de luchthaven van Ercan, een klein vliegveld op Noord-Cyprus. Noord – dat klinkt in Nederland altijd als ‘de koude kant’, maar het is hier om negen uur ‘s avonds wel gewoon 33 graden. Vandaar al die korte broeken in het vliegtuig. Eigenlijk is het hier altijd goed weer, zomer en winter. Cyprus is dan ook het hele jaar populair. Ik was al eens op Zuid-Cyprus in het voorjaar: heerlijk toen, met veel bloemen, weinig toeristen en fraaie resorts. Nu is het hoog zomer. Heet, maar niet benauwd. Lekker windje en nog steeds rustig. Ik verblijf in 5-star hotel Merit Park in Girne en ik zet me schrap voor 3 dagen ‘ultra all inclusive’… ‘Ultra’ – is dat met champagne en buikdanseressen? Ik ben niet zo gek op all inclusive hotels. Vaak erger ik me aan kinderen die het ontbijtbuffet plunderen en de hoeveelheid alcohol die al ‘s ochtends vloeit. Maar deze reis wordt anders. Let maar op…

Cyprus – gedeeld eiland

“Noord-Cyprus wordt snel geassocieerd met Turkije. Maar we hebben er weinig mee te maken. Onze cultuur is anders, we gaan heel liberaal met ons geloof om – leven en laten leven”, legt mijn gids Ayla Hatay uit. “Toeristen denken dat Cyprus alleen het Griekse deel is. Dat we hier achter een soort ijzeren gordijn leven. Maar Noord-Cyprus is gewoon een vrij land, zonder militair vertoon of inperkingen. Sterker nog: in onze casino’s komen Arabische en Turkse bezoekers doen wat ze thuis niet mogen.”

Toen Cyprus onafhankelijk werd van Engeland ontstond het geharrewar. Griekenland en Turkije gingen hun ‘rechten’ opeisen. Grieks- en Turks-Cyprioten leefden tot dan harmonieus naast en door elkaar. Ze spreken nog steeds een soort Grieks-Turks-Engels-Venetiaans dialect. Toen Cyprus bij de EU wilde, was dat niet helemaal naar het idee van Turkije. Het zuiden kwam bij de EU, het noorden verklaarde zich onafhankelijk. Iets dat alleen Turkije erkent. Dus ja, Noord-Cyprus is een land, maar tegen wil en dank. En wat Noord-Cyprus betreft mag dit snel teruggedraaid worden.

Noord-Cyprus – veilig en luxe

Mijn hotel Merit Park is een luxe resort waar de gasten op niveau genieten. All inclusive – mét bediening. Kijk, dat is genieten. Geen gasten die zich niet kunnen beheersen, ook al is zelfs de minibar gratis. Het personeel is voorkomend en bedient met witte handschoenen. Is het de Engelse invloed? Ze rijden hier tenslotte ook nog altijd links. De inrichting van het hotel is stijlvol met een tikje kitsch. Marmer en pluche en nepbloemen. Maar ja, bij deze temperaturen…

Ik kijk uit over zee. Ik mijmer over de tijden waarin Perzen, Romeinen, Grieken, Ottomanen, Venetianen en Byzantijnen hier voor anker gingen. Handelaren, kruisridders, gelukzoekers. Het kasteel van Hilarion en het klooster van Bellabais laten die geschiedenis mooi zien. De hereniging kon toch nog wel eens lang gaan duren, bedenk ik. Cyprus ligt erg strategisch en er zijn hier altijd veel belangen. Maar de Cyprioten blijven er relaxt onder. En ook een beetje murw inmiddels. Ze zien het allemaal wel.

Noord-Cyprus – genieten van de rust

Noord-Cyprus betekent beschaafd genieten. Ik zie nergens boulevards met schreeuwerig vermaak of obers die je naar binnen kletsen. Geen gele bananen op zee – niets van dat al. De winkels hebben vaste prijzen en ik hoef nergens af te dingen. Ook het verkeer is rustig. Hier kun je gemakkelijk een auto huren en zelf op pad. Ook op dit punt is Cyprus geen Turkije! Ga dan bijvoorbeeld naar de historische kustplaats Famagusta, met Venetiaanse poorten, een kathedraal die eind 1200 een moskee werd en een spookstad in een stukje niemandsland.

Want Famagusta heeft een chaotische geschiedenis: het is Cyprus in een notendop. Veel volkeren streken hier neer. Misschien werd daarom ook de film Exodus hier opgenomen? De laatste botsing, tussen Grieken en Turken, heeft hoge hekken en dreigende borden achtergelaten. Een strook niemandsland, beheerst door de VN, om de twee delen van Cyprus te scheiden. In die zone liggen tientallen lege spookhotels, verlaten huizen en wegroestende bouwkranen. Je krijgt er kippenvel van.

Nicosia – de grens die geen grens is

Vandaag bezoek ik de hoofdstad Nicosia (Lefkosa). Het is de laatste gedeelde hoofdstad in de wereld. Maar het is er relaxt. Van noord naar zuid en terug gaat zonder problemen. Maar wat een verschil tussen de twee delen! Het Turkse deel van de stad is lekker rommelig. Kleine straatjes, terrasjes, een oude karavanserai (zo’n herberg met binnenplaats, waar je vroeger met je kameel kon overnachten). Ik voel me terug in de tijd van Laurence of Arabia.

Aan de Griekse kant van de grens zie ik de commerciële eenheidsworst van ‘het westen’. Wat een verschil. Alle bekende ketens op gebied van kleding en eten zijn er. Dat noemen we ‘beschaving’, maar ik weet het even niet. De rommelige, persoonlijke sfeer in Noord-Cyprus waardeer ik ineens wel heel erg. In Noord-Cyprus valt nog iets te ontdekken – en daar hou ik van.

Noord-Cyprus – verrassend

Na drie dagen ben ik helemaal gewend aan de hoge temperatuur op Cyprus. Het is niet benauwd en meestal staat er een lekker windje van zee. Op de kleine zandstranden is het rustig en als je geluk hebt zie je er zeeschildpadden! De belangrijkste toeristische attracties (het Hilarion kasteel, het Bellabais klooster, het St. Barnabas klooster en de steden Kyrenia, Famagusta en Nicosia) zijn eigenlijk altijd rustig. Maar wil je wandelen in het mooie Vijf Vinger Gebergte, dan is het voorjaar aan te bevelen: aangenaam warm en volop bloemen.
Noord-Cyprus heeft me verrast. Wat weten we er eigenlijk weinig van, en hoe aangenaam kun je hier vakantie houden. Natuurlijk heeft de politieke en economische boycot behoorlijke invloed. Maar daardoor is dit deel van Cyprus wel oorspronkelijk gebleven. En tegelijk zijn er hele mooie hotels die heel betaalbaar zijn.

Tips:

• De luxe hotels zoals Merit Park zijn behoorlijk goedkoop omdat de aangesloten casino’s voor de belangrijkste inkomsten zorgen. Doe er je voordeel mee: als je alles optelt ben je in een simpel hotel niet eens veel goedkoper uit.
• Om naar Noord-Cyprus te reizen heb je geen visum nodig
• Huur gerust een auto, het verkeer is redelijk georganiseerd. Let op: blijf wel links rijden.
• Meer reis-inspiratie: www.Reishonger.nl