De Vlaamse kusttram een geweldig idee!
Door Arjan Mulder, redacteur Reishonger.nl
De Vlaamse kusttram is mijn ontdekking van dit jaar! De tram sukkelt al sinds 1885 van Knokke bij de Nederlandse grens naar de Panne, vlak bij Frankrijk en ik reed mee. In slow motion langs alle dertien Belgische badplaatsen. Een onbekend stukje België, vlak bij huis.
De Vlaamse kust is gemaakt voor slow motion, besef ik terug in de trein naar huis. Zoveel geschiedenis, zoveel stijlen, zoveel culinair plezier. De kusttram heeft daarvoor precies het juiste tempo. Okay, de paardentram uit 1885 is inmiddels een moderne elektrische geworden, maar het blijft slow travel. En na twee dagen boemelen kan ik zeggen: die kusttram was en is een briljant idee!
Langzaam
Piepende wielen overstemmen het Vlaamse gekeuvel om me heen. De tram zet zich in beweging en langzaam verdwijnt Knokke uit beeld. Mijn reis is nu echt begonnen! Het is oktober en ik ben de enige toerist aan boord. De kusttram heeft voor mij iets magisch. Alle dertien Belgische badplaatsen schuiven voorbij, ik geniet van uitzicht over zee en ik kan onderweg zo vaak in- en uitstappen als ik wil. Nog altijd voorziet deze langste tramlijn ter wereld (67 km) in een behoefte: het hele jaar door bij locals en in de zomer bij toeristen. De tram is er voor iedereen. Ik zie chique in Knokke, koninklijke gaanderijen in Oostende en Belle Epoque in de Haan. De hele Belgische kust voor €7,50 per dag!
Zwalken door Het Zwin
Ik begin mijn reis niet voor niets in Knokke, het Saint-Tropez van Vlaanderen, waar Bentleys, Jaguars en Range Rovers nonchalant geparkeerd staan. Hier ligt een uniek stukje geschiedenis. Het Zwin, nu een natuurgebied grenzend aan Cadzand, was het begin van de Vlaamse handel en rijkdom. Voor het verzandde, zorgde Het Zwin dat Sluis, Damme en Brugge toegang hadden tot de wereldzeeën. Inmiddels nemen trekvogels de plek in van de handelsschepen. Maar een bezoekerscentrum en een unieke fietsroute laten de middeleeuwen herleven. En onderweg een hongertje? Lokale ondernemers presenteren gerechtjes en biertjes gebaseerd op de ingrediënten die toen al verkrijgbaar waren.
Flaneren op z’n Vlaams
Ik ben op weg naar Oostende. Terwijl ik in Blankenberge een koffietje drink (culinaire verkleinwoorden zijn echt Vlaams!), zie ik dat de verschillende kustplaatsen allemaal een soort ingetogen ‘chique’ uitstralen. Het strand is bescheiden en de boulevards zijn netjes. Beschaafd genieten en blote buiken zijn verboden. In de Haan, met haar vele Belle Epoque gebouwen en het Belle Epoque tramstation, zie ik dat elke badplaats een eigen publiek heeft: Belgen in het mondaine Knokke, Engelsen rond de havens van Oostende, Duitsers in de Haan en Fransen in de Panne.
Zand op de rails
De tram remt af. Zandduinen maken het eerste stuk na Oostende wat tricky. Maar vandaag steken de rails voldoende boven het zand uit. Dit is het mooiste stuk van de rit. De kusttram rijdt hier langzaam. En min of meer over het strand. Het is ook het stuk waar nog een deel van de Atlantic Wall zichtbaar is: de Duitse kustverdediging uit de Tweede Wereldoorlog. Ik geniet van de rust, de weidse uitzichten en van opnieuw een stukje geschiedenis. Dat is het fijne van reizen: de geschiedenislessen die ik op school verafschuwde, komen hier ongedwongen en ‘levend’ voorbij.
Slag bij Nieuwpoort
Bij de visafslag van Nieuwpoort ontmoet ik mijn gids Kries Priem. Ik had zelf meer gedacht aan het monument van Willem van Oranje, maar dat is er niet! De veldslag uit 1600, zoals wij die kennen, was voor Vlaanderen totaal onbelangrijk. ‘De slag tussen Willem van Oranje en de Spaanse troepen was puur economisch en Nieuwpoort was een beetje niemandsland’, vertelt Kries. ‘Het was zeker geen godsdienstoorlog. Plunderende piraten moesten worden gestopt, daar ging het om.’ Na de slag trok Willem van Oranje zich terug en Vlaanderen bleef Spaans. De échte slag bij Nieuwpoort is vandaag: een slag tussen mens en garnaal – hét culinaire hoogstandje van Vlaanderen.
Garnalen, bier en slapen in stijl
De garnaal is hét culinaire hoogstandje van Vlaanderen. De lekkerste garnalenkroket eet ik in Café ‘t Botteltje in Oostende. Ze kosten per stuk €10 maar dan heb je ook wat. Daarbij natuurlijk een biertje. Een echte bierproeverij heb ik aan het eind van mijn tramreis, in de Panne. Cafébaas Mathias Engelbrecht van Café Les Bains organiseert een degustatie van lokale bieren. De Pannepot is mijn favoriet. Of was het nu de Gouden Pier Kloeffe? Het is nog lang gezellig, voordat ik onder zeil ga in het nieuwste C-Hotels met modern én Belle Epoque. Maar nergens sliep ik zo fijn als in hotel Britannia in Knokke: nooit eerder zo’n perfect ontbijtbuffet gezien! Langzaam dringt het tot me door: de kusttram is werkelijk een unieke ervaring!
Meer info
dekusttram.be/nl/
toerismevlaanderen.nl
nsinternational.nl
