Een culturele dag door Zeeland met Monumentenbezit

door: Lenneke Willemstein, Architectuurhistorica, Monumentenbezit

Maak kennis met de Zeeuwse monumenten van monumenten-organisatie Monumentenbezit. Deze route brengt u langs diverse en bijzondere rijksmonumenten van Monumentenbezit. U kunt de route het beste afleggen met de auto en duurt ongeveer 1 uur en 45 minuten exclusief bezoektijd. Tot en met de Oostkerk in Middelburg is de rijtijd 50 minuten.

Let op dat u bij sommige monumenten uw auto moet parkeren bij een nabijgelegen parkeervoorziening. Voordat u op pad gaat adviseren wij u dan ook om parkeervoorzieningen en openingstijden te controleren, zodat u niet voor verrassingen komt te staan.

Indien u meer wilt weten over de route, Monumentenbezit of de monumenten, bezoek dan onze website www.monumentenbezit.nl.

Sint Lievensmonstertoren

Adres
Kerkplein 2
4301 EE Zierikzee
Wat is het?
De voormalige kerktoren van de kapittelkerk van Sint Lieven die tussen 1454 en 1530 werd gebouwd door de Vlaamse architect Andries Keldermans. In de bouwplannen zou de toren 130 meter hoog worden, 18 meter hoger dan de Utrechtse Domtoren. Uiteindelijk heeft de toren een hoogte van 62 meter bereikt. De kapittelkerk die los stond van de toren is in 1832 getroffen door een brand en daarna gesloopt. Op deze plek staat de huidige ‘Nieuwe Kerk’.
Wat kunt u zien?
Een gotische toren bestaande uit een vierkante romp met bij de hoeken acht haakse steunberen. Op de gevels en steunberen staan gedecoreerde gotische pinakels. Binnen zijn nog de aanzetten van de gewelven zichtbaar.
Wat kunt u doen?
U kan de toren bezoeken en beklimmen vanwaar een wijds uitzicht over Zierikzee en omgeving te zien is. De contouren van de afgebrande kerk kunt u vanaf hier in het stratenpatroon herkennen.

Grote Kerk

Adres
Oudestraat 26
4351 AV Veere
Wat is het?
De Onze-Lieve-Vrouwekerk, oftewel de Grote Kerk, is in de tweede helft van de vijftiende eeuw gebouwd. In 1813 werd de kruisbasiliek omgebouwd tot hospitaal voor Franse soldaten. De vele ramen in het middenschip getuigen hier nog van.
Wat kunt u zien?
De romp van de eens zo majestueuze kerk is bewaard gebleven. Qua omvang is de kerk enorm in vergelijking met de grootte van de stad Veere. In het interieur zijn de ronde zuilen met koolbladkapitelen en aanzetten van de kruisribgewelven nog aanwezig.
Wat kunt u doen?
De stichting Exploitatie Grote Kerk Veere organiseert diverse culturele evenementen. Vanaf juni 2020 opent de virtuele Experience Grote kerk Veere.

Schotse Huizen

Adres
Kaai 25 en 27
4351 AA Veere
Wat is het?
De Schotse Huizen zijn laatgotische woonhuizen daterend uit 1539 toen Veere nog goede handelsbetrekkingen met Schotland had. Beide huizen zijn gebouwd door Schotse wolhandelaren.
Wat kunt u zien?
Het linkerhuis is het ‘Lammeken’, te herkennen aan het gebeeldhouwde lam op de voorgevel. Veel laatgotisch traceerwerk is nog aanwezig, evenals distelbloemen in de muurankers die een relatie hebben met het Schotse wapen. Het rechterhuis is de ‘Struys’, het spiegelbeeld van het Lammeken. De trapgevel, vensters en muurankers is hij echter in 1824 kwijtgeraakt.
Wat kunt u doen?
In de Schotse Huizen is het Museum Veere en het restaurant ‘In den Struyskelder’ gevestigd. In de Schotse Huizen is nu de tentoonstelling ‘Verfijnd Verleden; werk van Piet Rijken (1915-2001)’ te zien.

Oostkerk

Adres
Oostkerkplein 1
4331 TL Middelburg
Wat is het?
De Oostkerk is de eerste voor de Protestante dienst gebouwde zeventiende-eeuwse koepelkerk in Middelburg. Onder andere de Hollands-classicistische architecten Bartholomeus Drijfhout, Pieter Post en Arent van ’s Gravesande hebben aan de kerk gewerkt. De kerk kwam in 1667 gereed na een bouwtijd van negentien jaar.
Wat kunt u zien?
Een rijk geornamenteerde buitengevel met veel symboliek in het beeldhouwwerk. Rondom het toegangsportaal zijn hier te zien een zeemeerman en zeemeermin met het wapen van Middelburg (symbool voor maritieme stad), een adelaar met gespreide vleugels (symbool voor opgang naar de hemel) en een gebeeldhouwd geraamte (symbool voor vergankelijkheid). Binnen staat een achttiende-eeuws orgel.
Wat kunt u doen?
In de Oostkerk worden diverse culturele evenementen georganiseerd door de Stichting De Oostkerk.

Eindpunt: Sint Bavo kerk

Adres
Sint Bavostraat 5
4527 CJ Aardenburg
Wat is het?
Een dertiende-eeuwse kerk die in de eens zo belangrijke handelsstad Aardenburg is gebouwd met hergebruik van materiaal van het Romeinse castellum (fort). In de Tweede Wereldoorlog werd de kerk zwaar beschadigd. In december 1949 viel de 68 meter hoge toren om, die later weer is herbouwd.
Wat kunt u zien?
Een top-100 Rijksmonument dat als enige Nederlandse kerk is gebouwd in de Schelde gotiek. Het meest bijzondere van de kerk zijn de zeldzame beschilderde bakstenen graven uit de veertiende tot en met de zestiende eeuw. Enkele graven zijn gelicht en opgesteld in de zuidbeuk van het schip.
Wat kunt u doen?
Vanaf 1 mei is de kerk weer geopend voor bezoek.

Via deze link https://goo.gl/maps/WeRW7eJEnYwX2GUs5 kunt u de route en de locaties van de monumenten bekijken.