Het Gebarencentrum
In Nederland wordt in veel verschillende talen gecommuniceerd. De rijkdom van deze verscheidene manieren van communiceren in onze samenleving wordt meer en meer duidelijk. Zo zijn er mensen die zich uiten in gesproken talen en anderen die juist liever gebaren. Zo wordt bijvoorbeeld de Nederlandse gebarentaal steeds meer zichtbaar in onze samenleving. Denk aan de tolken op TV bij het journaal, of bij de persconferenties. En terecht: de Nederlandse Gebarentaal is een unieke taal en een mooie visuele taal. Het is de moedertaal voor mensen die doof zijn geboren, maar ook veel mensen leren en gebruiken deze bijzondere taal!
In Nederland zijn rond de 1,5 miljoen mensen doof of slechthorend die op verschillende manieren communiceren. Dit doen zij bijvoorbeeld in de Nederlandse Gebarentaal of in Nederlands met Gebaren (NmG). De Nederlandse Gebarentaal is sinds kort, namelijk 2021, een wettelijk erkende taal in Nederland. Deze taal heeft een eigen woordenschat (de gebaren) en een eigen grammatica (regels hoe je zinnen maakt en verhalen opbouwt). NmG is een communicatiesysteem, waarbij men het gesproken Nederlands ondersteunt met gebaren. Voor veel doven en slechthorenden zijn gebaren een uitkomst, omdat deze visueel dus volledig toegankelijk zijn. Ook voor mensen die op latere leeftijd minder gaan horen kunnen gebaren prettig zijn ter ondersteuning van de gesproken taal. Een paar alledaagse gebaren kunnen al helpen om elkaar sneller te begrijpen:
Het opzoeken van gebaren kan via het Nederlands Gebarencentrum. Het Gebarencentrum is het expertisecentrum op het gebied van de Nederlandse Gebarentaal en Nederlands met Gebaren. Zij leggen alle gebaren vast in een online gebarenwoordenboek (ow.gebarencentrum.nl). Het gratis deel van dit woordenboek bevat meer dan 1000 gebaren die je elk in een filmpje kunt bekijken. Er staat ook informatie bij hoe je het gebaar gebruikt en in welke context. Alle gebaren komen uit de Nederlandse Gebarentaal, een taal die meer dan 100 jaar verboden is geweest in het onderwijs en opvoeding aan dove kinderen. Het is dus een onderdrukte taal geweest. Net als het ontstaan van nieuwe woorden in gesproken talen, ontstaan er ook nieuwe gebaren en worden er ook op verschillende plaatsen door dove mensen nieuwe gebaren ontwikkeld. Al deze gebaren worden vastgelegd in de gebarendatabase bij het Gebarencentrum.
Over de wereld zijn er net als gesproken talen veel verschillende gebarentalen, het is dus niet een internationale taal zoals veel horende mensen denken. Al deze gebarentalen krijgen aandacht op de Internationale Dag van Gebarentalen op 23 september. In diezelfde week is ook de International Week of the Deaf, wat in Nederland wordt gevierd met een dag ergens in Nederland: Werelddovendag. Op die dag komen allerlei doven samen om verschillende lezingen te volgen, discussies te voeren en het doof-zijn en gebarentaal te vieren. Werelddovendag wordt dit jaar gevierd in Den Bosch.
Meer informatie
