Hulp voor mensen met vragen en zorgen over sterven

Door: Ineke Koedam, oud hospicecoördinator en initiatiefnemer en voorzitter van het Landelijk Expertisecentrum Sterven.

‘Na ons gesprek is mijn man ’s nachts rustig overleden, terwijl hij de volgende dag in diepe slaap zou worden gebracht. Ik vond het niet gemakkelijk maar dacht steeds aan wat jij ons had verteld en daarom kon ik erbij blijven. Daar ben ik nog altijd zo dankbaar voor.’

Het proces van sterven

Heeft u in uw leven te maken met een dierbare die gaat sterven of wordt u zelf geconfronteerd met het naderende levenseinde als gevolg van een ongeneeslijke ziekte, dan kunnen zich vragen opdringen of situaties voordoen waar u zich niet direct raad mee weet. U kunt dan, net zoals de mevrouw hierboven aangehaald, behoefte hebben aan iemand die kan vertellen wat u mogelijk te wachten staat. Iemand die met een luisterend oor aandachtig en zonder oordeel aanwezig is. Iemand die de stervende en zijn naasten helpt zich te verhouden tot dat wat er is en wat komen gaat. Pas dan ontstaat er ruimte. Ruimte voor wat ruimte vraagt om in vertrouwen het leven los te laten en te kunnen sterven.

Ieder mens, ook wie gelovig is en/of misschien een beeld of een idee heeft over wat er gebeurt na het sterven, staat voor de opgave om zijn of haar leven los te laten. Geloofstradities en handelingen kunnen daarbij ondersteunend zijn maar dit neemt niet weg dat mensen door het proces van sterven heen moeten. Iedere keer weer blijkt hoe helpend het is als er deskundigen zijn die dat proces kunnen duiden, die inzichtelijk kunnen maken wat er gebeurt en met wie u uw zorgen kunt delen.

Hulp

Van de vele hospices in Nederland is er slechts een enkel hospice dat zich als palliatief kenniscentrum op het grote publiek richt. Tot op heden meldden patiënten en naasten zich dan ook met hun vragen bij de NVVE, bij KWF Kankerbestrijding of bij een organisatie als de Levenseindekliniek. Voor deze organisaties, met hun specifieke missies, blijken vragen van patiënten echter ingewikkeld, vooral als deze over het proces van sterven gaan. Daar waar de telefonische hulplijn Sensoor dag en nacht bereikbaar is voor een anoniem en vertrouwelijk gesprek, kunt u met uw vragen en ervaringen die speciaal over sterven gaan ook niet bij hen terecht. Evenmin met vragen over het aanbod of de organisatie van de zorg rondom het levenseinde.

Het Landelijk Expertisecentrum Sterven biedt onder de naam ‘Hulp’ een nieuwe service aan voor mensen met vragen of zorgen over sterven. Vragen als: hoe bereid ik mij voor op mijn levenseinde? Hoe ga ik om met de onrust en angst van mijn vrouw die stervende is? Hoe moeten wij waken? Waar krijg ik hulp als de zorg voor mijn man mij te zwaar wordt? Hulpvragers en bezoekers van de website van het expertisecentrum kunnen via de Hulp-pagina direct en persoonlijk contact opnemen met gecertificeerde stervensbegeleiders. Met dit nieuwe aanbod vervult het Landelijk Expertisecentrum Sterven een rol in de behoefte aan een deskundige, onafhankelijke en laagdrempelige service die eenvoudig is te bereiken voor mensen die te maken krijgen met sterven. Tot op heden was een dergelijk aanbod niet beschikbaar voor u als naaste of als patiënt.

Hoe mooi zou het zijn als we onze dierbaren nabij kunnen blijven in het zicht van de naderende dood?

Aandacht voor iedereen

De dienst ‘Hulp’ is er voor iedereen, ongeacht religie of levensbeschouwing. Het Landelijk Expertisecentrum Sterven beschouwt het proces van sterven als universeel en behorend bij het leven. De stervensbegeleiders op de pagina Hulp, afkomstig uit het hele land, zijn dan ook oordeelloos over de manier waarop u omgaat met het naderende levenseinde, over hoe u aankijkt tegen het proces en over de keuzes die u maakt. Het sterven is immers hoogstpersoonlijk en wordt gekleurd door eigen ervaringen, achter-grond en cultuur. Wel vinden zij het, evenals het Landelijk Expertisecentrum Sterven, van belang dat keuzes en beslissingen in de laatste levensfase voortkomen uit inzicht en vertrouwen in plaats vanuit angst of ongemak. Vandaar ook de slogan: ‘Aandacht voor sterven’. Deze aandacht klinkt door in de wijze waarop u als hulpvrager mondeling en schriftelijk te woord wordt gestaan.

Deskundig en belangeloos

De stervensbegeleiders, die hulpvragers van dienst zijn, hebben de geaccrediteerde opleiding ‘Omgaan met Sterven’ op post-HBO-niveau van het Landelijk Expertisecentrum Sterven met goed gevolg afgerond of hebben anderszins, door opleiding en ervaring, het kwalitatief hoge niveau gehaald dat als voorwaarde wordt gesteld om op de Hulp-pagina te kunnen komen. Ook hospices sluiten zich aan bij dit groeiende bestand. Door hun inzet en werkzaamheden voor de service ‘Hulp’ dragen deze specialisten direct en belangeloos bij met ondersteuning aan hen die dat nodig hebben. Indirect dragen zij bij aan de verdere bewustwording rondom sterven in onze samenleving. Belangrijke doelen van het Landelijk Expertisecentrum Sterven.

Dankbaarheid

Wij worden steeds ouder en wonen langer thuis. Wij zullen dan ook steeds vaker thuis sterven. Hoe mooi zou het zijn als we onze dierbaren nabij kunnen blijven in het zicht van de naderende dood? Hoe mooi zou het zijn om onszelf omringd te weten door onze geliefden als wij zelf ons levenseinde naderen? Dat we in het gemis en verdriet ook dankbaarheid kunnen voelen voor het gezamenlijk geleefde leven. Met alle lief en leed dat daar nu eenmaal bij hoort. Ali B. verwoordt die rijkdom heel goed in een prachtig reclamespotje waarin hij vertelt dat hij in de laatste vier dagen van zijn vaders leven, de vader kreeg waar hij al 34 jaar naar verlangde.

Heeft u vragen of zorgen over sterven? Bel of mail overdag met één van de mensen of één van de hospices op de pagina Hulp. Het Landelijk Expertisecentrum Sterven zal in de loop van 2018 in samenwerking met Sensoor een hulplijn voor de avonden en de nachtelijke uren aanbieden.

www.landelijkexpertisecentrumsterven.nl