Kroatië verliefd! Op de Dalmatische kust
Door Arjan Mulder, redacteur Reishonger.nl
Ik ben verliefd! Op de Dalmatische kust. Op de mensen, op de fantastische Kroatische wijnen, op het pure eten en op de eilanden. Oh ja, en ook op de sportieve mogelijkheden zoals mountainbiken tussen wijnvelden of door slaperige dorpjes.
Eigenlijk kom ik al 50 jaar in Kroatië. En dat is geen straf. Al toen het nog Joegoslavië heette kwam ik er graag. Dit keer bezoek ik noord-Dalmatië, tussen Zadar en het eiland Hvar. Mountainbiken, lekker eten en genieten van de echt unieke wijnen van superieure kwaliteit. Verliefd op Kroatië.
Op de fiets
“Dit is mijn eerste seizoen”, vertelt Dino me als we wegfietsen uit Zadar. Dino was tot nu toe schipper op een speedboot voor toeristen, maar als adrenaline junk stapte hij over naar free-climbing, hiken en mountainbiken. Ik heb vandaag voor het laatste gekozen. “Ik doe dit freelance voor een fietsbedrijfje in Zadar. Straks heb ik weer een andere klus: er moet een boot naar één van de 1000 eilanden hier voor de kust.” Geroutineerd kronkelen we Zadar uit, de heuvels in.
Kroatië is nog niet helemaal voorbereid op fietsers. Vaak fietsen we links, zoals we in Nederland buiten de bebouwde kom links lopen: voor de eigen veiligheid. Maar het gaat goed. Het is overdag en zonnig. Dat helpt. De 24 versnellingen heb ik niet allemaal nodig. Eigenlijk maar 3 of 4 want de route volgt de kust. Dino: “Meestal kiezen toeristen voor een gids die meefietst. Dat is makkelijker en veiliger. Zeker als we straks terugkomen van onze wijnproeverij.”
Unieke wijnen proeven
Want dat is ons doel: een wijnproeverij net buiten Zadar. “Kroatische wijnen kenmerken zich door unieke, heel eigen druivenrassen, en door de kleine soms ontoegankelijke wijngaarden”, hoor ik. “De lokale producenten kennen de eigenschappen van hun eigen wijngaardjes en weten hoe ze de kracht van de druiven, de grond, het hout en de kelders moeten laten samenwerken.”
De Kroatische wijnen zijn in Nederland nauwelijks te koop: de productie is klein en de meeste wijnen verdwijnen in lokale kelen en kleine wijnhuizen. Tijdens mijn proeverij bij Petricani, krijg ik vijf heerlijke wijnen en dito bijpassende hapjes. Vooral na de Zlatan Plavic heeft mijn gids zelf ook de smaak te pakken en ik prijs hem aan bij zijn baas als de nieuwe expert om wijntours te begeleiden!
Hvar – heerlijk eiland om te fietsen
De volgende dag ga ik verder naar het zuiden, van Zadar via het leuke schiereiland Primosten en het mini-eiland Trogir door naar de mondaine havenplaats Split. Want morgen ga ik van hieruit met de ferry naar het eiland Hvar. Hvar is heerlijk om te fietsen en op de boot zie ik meer sportievelingen. Het eiland heeft al een lange toeristische historie: 150 jaar geleden haalden de Venetianen er hun lavendel en voor de Habsburgers was het ‘het Madeira van Dalmatië’.
“Tegenwoordig komen hier veel rustzoekers, beroemdheden en: fietsers. Met de mountainbike zijn de meeste heuvels goed te bedwingen en de geur van wilde kruiden als rozemarijn, tijm, basilicum, salie en marjolein geeft je vleugels“, vertelt mijn gids George Buj mij die middag. “Ik woon hier al mijn hele leven en het is een heerlijk eiland. De laatste jaren hebben we een heel netwerk uitgezet van fietsroutes. Kort, lang, door heuvels of langs prachtige baaien en haventjes.”
Het echte geheim van Hvar – Plavac Mali
Maar dan komt het echte geheim van Hvar! De meest beroemde Kroatische rode wijnen worden hier gemaakt, van de krachtige Plavac Mali druif. Ik laat mij in één dag langs vier wijnboerderijen rijden en ik kan aan het einde van de dag 30 (!) wijnen vergelijken. “Dit is niet iets om op de fiets te doen, dan kom je niet weer terug”, geeft mijn gids Siniša aan. Een goede gids is sowieso handig, merk ik.
Elke proeverij begint met twee lichtere witte wijnen, bij voorkeur de beroemde witte wijnen Malvazija en Posip. Als die dan ook nog 6 maanden op eiken heeft gerijpt ben ik verkocht. Daarna komen de zwaardere rode wijnen, die op Hvar altijd de Plavac Mali druif als hoofdbestanddeel hebben. “Zie je al die verschillende grondsoorten in de wijnvelden? Dat is heel belangrijk voor het mineraalgehalte van de wijn,” wijst Siniša links en rechts als we weer verder rijden. Fijn, een chauffeur die ook wijnkenner is.
Eten in Kroatië – altijd een feest
Eten in Kroatië is voor mij: genieten van puur eten. Zoals eten bedoeld is. Eenvoudige biologische lokale producten en veel geurige kruiden. Natuurlijk helpt de rustieke omgeving in veel dorpjes en restaurantjes (konoba) om extra te genieten en ook de bloeiende sinaasappelbomen met hun zware betoverende geur helpen daarbij. Maar een feest is het!
Op Hvar ga ik uitgebreid genieten bij Konoba Kokot. Een konoba is een eenvoudig eethuisje, maar Konoba Kokot is eenvoudig in overtreffende trap. Op het erf van een gewone boeren familie die nauwelijks Engels spreekt zie ik hoe de originele ‘peka’ wordt bereid. Het is een schotel met vlees, groente en geurige kruiden die in een soort pizza-houtoven onder hete kolen in een paar uur wordt gaar gestoofd. Een feest om naar te kijken, én van te eten. Een diepe buiging voor ‘mama’!
Zelf kokkerellen en proeven
Kroatië heeft duizenden konoba’s waar je heerlijk kunt proeven van lokale specialiteiten. Veel verse vis, gegrild vlees, en veel geurige mediterrane kruiden. In overleg kun je rustig maaltijden en hapjes delen. En neem vooraf altijd die tappas-achtige schotel met lokale ham, kaas en olijven. De gerechten zijn vaak heel huiselijk, merk ik als ik in Zadar een cooking-class volg. “Zadar Coocking Class bestaat nu ruim een jaar. Soms hebben we een beroemde kok, en zie je hier veel locals. Maar nu koken we speciaal voor jou”,
vertelt Nada trots. Het wordt een hele gezellige avond.
Ik wil snel weer terug!
Meer info
• Kroatisch Verkeersbureau
• www.Reishonger.nl
