Een ode aan de moed en veerkracht van mensen met tinnitus

Tekst Marjolijn Dekker Beeld(en) John Arkes

Een natte vinger die over een glas wrijft, dat is wat John Arkes (64) hoort. Net zoals John hebben veel mensen in milde tot ernstige mate last van tinnitus, ook wel oorsuizen genoemd. Het is een geluid dat alleen in je eigen hersenen bestaat. Niemand anders hoort het. Tinnitus een gezicht geven, dat was het doel van John voor zijn fotografieproject. Het werd een ode aan de moed en veerkracht van mensen die eraan lijden.

Zodra ik de bel heb ingedrukt, zwaait de deur open: “Ik zag je al aankomen.” Geheel corona-proef met de keukendeur wijd open en op gepaste afstand, vertelt John direct vol enthousiasme over het project dat hij afrondde voor zijn opleiding tot vakfotograaf. Tegelijkertijd spreidt hij de foto’s uit over de tafel: een serie portretten om tinnitus een gezicht te geven. “Het was aan mij om iets te verbeelden dat niet bestaat.”

Demonen

De beelden zijn aangrijpend. Normale mensen met een neutrale uitstraling tegen een grijze achtergrond. Met voor zich, tussen de handen, een afbeelding van hun eigen geluid. Tjilpende krekels, triangels, slijpende zaagmachines, de zee, een blazersensemble; er komt van alles voorbij. Op één van de foto’s staat een kind met hoortoestellen in. Een mannetje van tien met in zijn handen een angstaanjagend beeld van een demon. ‘Doe maar zo eng mogelijk’, had hij tegen John gezegd. Het geluid dat hij constant hoort, maakt hem bang. Deze beelden raken je in je hart.

Krachtig

John: “Het is altijd spannend als je bij iemand aanbelt die je niet kent, maar de openheid waarmee ik ben ontvangen, is ongekend. Waar de één er redelijk goed mee kan dealen, net als ik, gaat de ander door een ware hel. Het viel me op dat ze het wel fijn vonden om eens met iemand over hun geluiden te praten. En misschien ook wel met mij, omdat ik het ook heb. De gesprekken en de kracht waarmee ze er stuk voor stuk mee omgaan, zijn me het meest bijgebleven. Het zijn geen zielige mensen.”

Eyeopener

Ondanks dat voor John zijn slechthorendheid zwaarder weegt dan zijn tinnitus, voelde hij de urgentie om juist tinnitus een gezicht te geven. Waarom? “Ieder mens heeft tekortkomingen, daar moet je mee leren omgaan. Zo sta ik erin. Voor mij is het altijd een privéprobleem geweest. Tot het moment dat ik via een collega werd gevraagd om te solliciteren op een vrijwilligersfunctie als lid van de raad van toezicht voor het ‘hoorhulpmiddelenprotocol’. Dat er een vereniging was voor mensen met een gehoorprobleem vond ik bijzonder. Een eyeopener. En dat is misschien ook wel mijn boodschap. Ik ben niet de enige. Er zijn zoveel meer verhalen. Dan moeten we er voor elkaar zijn. Daarom is een organisatie zoals Hoormij∙NVVS zo mooi.”

Moed en veerkracht

John tot slot: “Er ontstonden mooie gesprekken, die ook mij weer verder hielpen. Zoveel verschillende mensen, met ieder hun eigen wijsheid en kracht. Schrijnende verhalen over de diepe dalen en machteloosheid die soms weer leidde tot werkeloosheid. Maar ook de hervonden veerkracht. Zo associeert Paula het geluid van de zee dat ze voortdurend hoort met positieve dingen als: vakantie naar Zeeland, rust en bruisende golven. En Jasper, die kleine man, trotseert dapper zijn demonen, door ‘s nachts zijn hoortoestellen in te houden. Dan maskeert dat nog enigszins die enge geluiden. Ze hebben het zwaar, maar ze redden het wel. Wow! Laten mijn beelden een ode zijn aan hun moed en veerkracht.”

Hoormij∙NVVS vraagt van 7 t/m 13 februari 2022 – de week van het oorsuizen – aandacht voor mensen met tinnitus.