Open Monumentendag voor iedereen
Op zaterdag en zondag 14 en 15 september 2024 worden weer de Open Monumentendagen gehouden. Thema volgend jaar “Routes, netwerken en verbindingen”. September 2024 lijkt nog ver weg, maar het is goed nu al na te denken over hoe ook mensen met een beperking deze dagen kunnen beleven. Tenslotte zijn monumenten van ons allemaal.
De Stichting Nederland Monumentenland organiseert de Open Monumentendagen in samenwerking met 300 lokale comités. Veel comités denken al na over hoe iedereen monumenten zou kunnen beleven. In Kampen bijvoorbeeld vermeldt het comité al een aantal jaren in de brochure van de Open Monumentendagen of locaties rolstoeltoegankelijk zijn en welke toiletvoorzieningen beschikbaar zijn. Dit is onder meer van belang voor mensen met een blaas- en/of buikaandoening, circa een kwart van de inwoners. In onder meer West Betuwe heeft dit voorbeeld navolging gekregen.
Lokale comités kunnen in veel gemeenten een beroep doen op werkgroepen toegankelijkheid. Die zullen graag met ze meedenken. Het gaat dan niet alleen om toegankelijkheid en beleving van de monumenten die gratis hun deuren openen. Ook als bijvoorbeeld speciale exposities, excursies, wandel- en fietsroutes, concerten etc. worden georganiseerd, moeten daar ook mensen met een beperking aan kunnen deelnemen.
Daar bij die molen
In West Betuwe gaf wethouder Van Stappershoef in 2023 de aftrap van de Open Monumentendagen door bij Molen De Vrijheid in Beesd de vlag aan een van de wieken te bevestigen. Bij die gelegenheid werd ook het Platform Toegankelijk West Betuwe uitgenodigd. Molenaar Cees de Jong en zijn collega’s hadden er namelijk voor gezorgd dat ook mensen met een visuele beperking de molen konden beleven. Er stond o.a. een schaalmodel van een molen waaraan visueel beperkte leden van het Platform konden voelen hoe een molen is opgebouwd. Met stenen konden zij graan malen en voelen hoe de korrels veranderden in meel. Betrokkenen vonden het een heel bijzondere ervaring.
Beleefbaar voor iedereen
Voor West Betuwe was de aandacht rond Open Monumentendag voor mensen met een visuele beperking iets nieuws. Het idee om naar Molen De Vrijheid te stappen was ingegeven door een online-workshop vroeg in 2023 door de Stichting Oren en Ogen tekort op uitnodiging van de landelijke organisatie van de Open Monumentendagen. Genoemde stichting wil kunst en cultuur ook toegankelijk maken voor mensen met een visuele of auditieve beperking. In de workshop werd als voorbeeld de Sint Anna Molen in Weert/Keent genoemd. Daar hebben ze o.a. tastbare molenstenen op schaal, voelschalen met graansoorten en uiteindelijk het meel, etc. Naar aanleiding van de workshop heeft Platform Toegankelijk West Betuwe contact gelegd met molenaar Cees de Jong en hem gevraagd of hij ook zoiets kon doen als de Sint Anna Molen. Hij en zijn medemolenaars van Molen De Vrijheid in Beesd, Molen De Prins van Oranje in Buren en Molen Nooit Volmaakt in Gorinchem, samen de Bloesem Molens, bleken daar al mee bezig. Niet alleen voor het Monumentenweekend, maar standaard.
Ook elders zijn vergelijkbare initiatieven. Terecht. Monumenten zijn van iedereen. Goed dus als lokale comités en werkgroepen toegankelijkheid in een vroeg stadium in gesprek gaan over hoe ook de Open Monumentendagen meer en meer voor iedereen kunnen worden.
Meer informatie
https://www.openmonumentendag.nl/;
https://www.orenenogentekort.nl/;
https://www.bloesemmolens.nl/;
https://toegankelijkwestbetuwe.nl/
