Osteoporose: je ziet het niet aan de buitenkant

Osteoporose of botontkalking kennen we vooral van oudere mensen. Maar osteoporose komt ook voor bij jongere mensen. Sterke botten bouw je in de eerste 25 jaar van je leven. Voldoende beweging en een gezonde portie essentiële voedingsstoffen in die periode leiden tot de hoge ‘piek-bot-massa’. De botsterkte neemt vanaf die piekleeftijd bij iedereen geleidelijk af, soms sneller. Belangrijk is om onderhoud van je botten te blijven plegen, door goede voeding en voldoende belasting van je botten. Je leven lang. Het lastige is dat je aan de buitenkant niet kunt zien wat de kwaliteit is van je botten.

Osteoporose is de medische naam voor poreus bot ofwel zwak bot. Het is een chronische aandoening van het skelet, waarbij de botsterkte te laag is. Op dit moment heeft 1 miljoen Nederlanders osteoporose (ook wel botontkalking genoemd). Dit aantal zal in 5 jaar stijgen tot 1,2 miljoen. Door osteoporose neemt de kans op botbreuken aanzienlijk toe, net als het risico op inzakkende wervels (ook een breuk). Als de botten makkelijk breken of wervels inzakken, dan kan lopen, zitten en bewegen problematisch en pijnlijk worden. Dat kan ook invloed hebben op je sociale leven. Botbreuken veroorzaken pijn, invaliditeit, verlies van zelfstandigheid en levenskwaliteit of zelfs vervroegde sterfte.

Botbreuken zijn meestal het eerste signaal om te starten met nader onderzoek naar osteoporose. Per jaar zijn 125.000 fracturen te wijten aan osteoporose. Eén op drie vrouwen boven de 50 jaar heeft osteoporose en één op vijf mannen.

Door de geleidelijke afname van de botkwaliteit hebben mannen en vrouwen op hoge leeftijd meer kans op osteoporose. Vrouwen hebben de grootste kans op botontkalking; tijdens de overgang neemt bij hen de botsterkte versneld af door de hormoonverandering. Maar niet alleen oude mensen krijgen osteoporose. We zien ook osteoporose bij volwassenen in de bloei van hun leven. Osteoporose is voor een deel erfelijk bepaald. Maar vaak spelen (ook) onderliggende factoren een rol. Bijvoorbeeld gebruik van prednison, glucocorticoïden of bepaalde medicijnen bij kanker. En een aantal ziekten van de darmen kunnen de opname van voldoende calcium en/of vitamine D belemmeren; denk aan Coeliaki.

Behandeling van osteoporose

Osteoporose wordt vaak pas vastgesteld na een breuk. De diagnose wordt gesteld middels een Dexascan die de botdichtheid meet. In de zorg is afgesproken dat iedere 50-plusser met een eerste botbreuk een Dexascan moet krijgen. Het kan een aanwijzing zijn dat er sprake is van botverzwakking. Hoe eerder dat wordt geconstateerd, hoe sneller noodzakelijke behandeling kan worden ingezet om latere breuken te voorkomen. Lang niet altijd worden mensen doorverwezen voor een scan. Het is goed om daarin ook de eigen verantwoordelijkheid te nemen, vraag erom bij je (huis)arts en laat de scan ook echt maken!

De behandeling van osteoporose is er op gericht om de volgende breuk te voorkomen en om voldoende kwaliteit van leven te behouden.
• Vrijwel altijd zullen medicijnen worden voorgeschreven (dikwijls tijdelijk).
• Daarnaast is het ook nodig om goed te bewegen (belasting van de botten om deze te versterken).
• En de juiste voeding is belangrijk.

Bij pijn (meestal bij wervelinzakkingen) kunnen eventueel pijnstillers worden voorgeschreven.
Een effectieve therapie (behandeling) van osteoporose/osteopenie is nog niet zo eenvoudig. Osteoporose is een chronische aandoening. Dat wil dus zeggen dat deze niet 100% te genezen is! Wel is het mogelijk de achteruitgang van de botsterkte af te remmen of de botsterkte te stabiliseren (soms zelfs licht te verbeteren) door de combinatietherapie te blijven volhouden.

Osteoporose Vereniging

De Osteoporose Vereniging is de patiëntenvereniging voor en door mensen met fracturen, osteoporose en osteopenie. Het doel is dat mensen met osteoporose of osteopenie zelf hun weg kunnen vinden in het omgaan met hun probleem.
De Vereniging ondersteunt bij vragen over:
• botgezondheid (bouwen aan sterke botten)
• leven met osteoporose of osteopenie (grip op je leven).
De pijlers van de vereniging zijn voorlichting, lotgenotencontact en belangenbehartiging.

Zo heeft de vereniging een uitgebreide en informatieve website. Het Zorginstituut heeft deze zelfs beoordeeld als beste informatiebron over (leven met) osteoporose.
Daarnaast geeft de vereniging viermaal per jaar het kwartaalblad Bot in Balans uit (voor leden) en 8x per jaar een nieuwsbrief. In normale tijden worden bijeenkomsten georganiseerd. Sinds eind 2020 organiseerden we vier veel bekeken webinars:
• Diagnose osteoporose, wat nu?
• Goed bewegen
• Osteoporose en medicatie.
• Op 7 september 2021: een webinar over de kracht van goede voeding bij osteoporose.

Ervaringsdeskundigen houden wekelijks telefonisch spreekuur via de Hulplijn van de vereniging. De Hulplijn is te bereiken op dinsdag en donderdag van 10 – 12 uur.
Liever je vraag via de mail gesteld? Dat kan ook. Stuur een mail aan: vragenteam@osteoporosevereniging.nl

De vereniging heeft een groot netwerk binnen de zorg en werkt hard aan betere zorg (o.a. door verbetering van de zorgrichtlijn). En aan betere organisatie van de zorg: goede doorverwijzing naar huisarts of fysiotherapeut en goede ondersteuning vanuit deze eerste lijn.

De Osteoporose Vereniging is er voor u!

Meer weten over osteoporose of de Osteoporose Vereniging, kijk op www.osteoporosevereniging.nl;
tel: 088-5054300;
mail: info@osteoporosevereniging.nl.
Of volg ons op Facebook: https://www.facebook.com/osteoporosevereniging.
Op de website kun je je ook inschrijven voor de nieuwsbrief. En je kunt de vereniging steunen door lid te worden voor € 32,50 per jaar.