Salzburg – Mozart in het groen
Door Arjan Mulder, redacteur Reishonger.nl
Salzburg is de stad van Mozart. En van barok. Maar het is ook de stad van ‘natuur altijd dichtbij’, moderne kunst en ‘doe maar gewoon’. Deze zomer reisde ik een maand met de trein door de Alpen en Salzburg was één van de verrassingen.
Salzburg was mijn grote verrassing toen ik afgelopen september per trein door de Alpen reisde. De Oostenrijkse stad is de geboorteplaats van Mozart, die hier (op vijfjarige leeftijd!) zijn eerste grote werken componeerde. Salzburg kan wat betreft haar barokke uitstraling wedijveren met Wenen en Praag. Maar de stad is overzichtelijker, makkelijker in één dag te bezoeken en heeft een veelheid aan fiets- en wandelpaden die vanuit het oude centrum de groene omgeving ingaan. Go Salzburg!
Een zoute geschiedenis
Op de plek waar het riviertje de Salzach zich tussen de Mönschberg en de Kapuzinerberg door perst, heeft zout altijd een grote rol gespeeld. Het waren de Romeinen die de stad stichten. En na de middeleeuwen maakten de aartsbisschoppen de stad groot, toen naast zout ook marmer een bron van inkomsten werd. Het ene na het andere paleis werd gebouwd en men stak zelfs de pauselijke stad Rome naar de kroon. Er werd nogal ‘werelds’ geregeerd, met voor sommige bisschoppen maar liefst 15 kinderen als resultaat. Begin 1800 werd Salzburg uiteindelijk deel van het Oostenrijkse rijk.
De stad zit inmiddels in een ‘nieuwe renaissance’: het toerisme heeft de rol van het zout en het marmer overgenomen. Inkomsten komen nu uit de Festspielen, de Sound of Music als poppenspel, prijzige Mozart Dinner Concerts, Mozart Kugeln (de originele, die zelfs vanuit New York worden besteld) en als luxe trouwlocatie waarvoor men tot uit Japan overkomt.
Mozart beleven
Wandel door Salzburg en de tijd van de grote meester herleeft. Ik ga voor een goed beeld van de geschiedenis van Mozart eerst naar zijn voormalige woonhuis, het Tanzmeisterhaus, aan de Makartplatz 8. Het is nu een museum en een prachtige audiotoer zorgt dat het verleden tot leven komt. Ook het geboortehuis van Mozart aan de Getreidegasse 9 is nu een museum, maar wie weinig tijd heeft moet zeker kiezen voor het woonhuis. En bezoek daarna een Mozart Dinner Concert in St. Peters Kulinarium om écht in de sfeer te raken. Niet goedkoop, wel heel leuk.
Mozart werd in 1756 in Salzburg geboren en woonde er de eerste 25 jaar van zijn korte leven. Hij componeerde er toen hij vijf jaar oud was zijn eerste grote werken en werd er kapelmeester op zijn 19e. Hij ging er ook de strijd aan met gerenommeerde componisten als Salieri. Toen Salzburg uiteindelijk ‘te klein’ werd vertrok hij naar Wenen, waar hij trouwde, verder componeerde en op zijn 35ste overleed. Maar Salzburg en Mozart blijven voor altijd verbonden.
Salzburg is meer dan Mozart
Salzburg is beslist geen ingeslapen stad. Dat merk ik al zodra ik één van de authentieke koffiehuizen bezoek. In Bazar tref ik oud en jong met een Einspänner of een Grosse Brauner met daarbij een krantje, een warme Apfelstrudel met vanillesaus en een goed gesprek. En loop ik vervolgens naar de beroemde Mirabell tuinen, dan tref ik daar zomaar een bruidspaar uit Japan! De Versailles-achtige tuinen zijn bijzonder romantisch, en trekken een jong publiek.
Ook voor moderne kunst is Salzburg in trek. De ‘Walk of Modern Art’ gaat langs veel openbare, moderne kunst en er zijn in de stad rond de dertig (!) galeries te vinden. En eenmaal in Salzburg móet ik natuurlijk de enige originele, handgemaakte Mozartkugeln proeven: die van de familie/firma Fürst. Sinds 1884 maakt de familie dagelijks met de hand duizenden van deze verfijnde, marsepein-gevulde chocoladebollen. En alleen dat zijn de originele! Ook de fabrieksmatige geven aan dat ze ‘echt’ zijn, en dat mag van de wet, maar er is er maar één ‘origineel’: die van Fürst. Best ingewikkeld eigenlijk…
Groener dan groen
Salzburg blijkt een heerlijke onderbreking van mijn treinreis door de Alpen. De stad is groen. Ik kan er wandelen op de Festungsberg, rond het oude kasteel, waar ooit de koeien liepen om vlees te leveren tijdens belegeringen. En nu staat er een boeddhistische stupa, waar ik kan mediteren in het groen. De weg omhoog is – via een lift of een funicular (kabelspoor) – voor iedereen haalbaar. Vanuit de stad gaan er daarnaast veel fietspaden de omgeving in. Een leuke bestemming is Schloss Hellbrunn, op 17 fietskilometers van de stad. Ik fiets daarna door naar de kabelbaan die me omhoog brengt naar de 1776 meter hoge Untersberg, met als beloning een geweldig uitzicht over de stad.
Dat Salzburg groen is, dankt de stad aan de ruim 180 regendagen per jaar. Al die regen zorgt er ook voor dat de stad geen wijncultuur maar een biercultuur kent. Er zijn leuke begeleide bierwandelingen maar ik bezoek zelf liever een kloosterbrouwerij: uiteraard op een beschaafde manier, zoals dat past bij de stad van Mozart!
Betaalbaar
Mijn treinreis door de Alpen liep via het oeroude concept ‘Interrail’. Heel betaalbaar! Om daarnaast Salzburg op een betaalbare manier te beleven, is het raadzaam de Salzburg Card aan te schaffen. Die geeft vrije toegang tot alle musea. En wie een betaalbaar hotel zoekt zou kunnen denken aan JUFA, de tot hotel omgetoverde, vroegere jeugdherberg, vlak bij het oude centrum.
Maar het beste advies is misschien wel om gebruik te maken van de speciale gids ‘Salzburg – quality rooted in tradition’ (verkrijgbaar bij de lokale Tourismus Salzburg) met daarin een overzicht van alle traditionele ambachten, ateliers en winkeltjes in de stad. Van bloemenwinkel tot tapijtweverij, van houtsnij-atelier tot muziekinstrument-conservator: authentiek en gratis te bezoeken! De gids is een echte must have!
Meer informatie
