Seksueel grensoverschrijdend gedrag bij senioren?
Waar ligt uw persoonlijke grens?
Het is het gesprek van de dag. De misstanden in de Voice of Holland waarbij een inktzwarte zijde van deze talentenshow zichtbaar wordt. De Voice is opvallend genoeg niet een opzichzelfstaand incident. Ook andere organisaties kampen met ‘interne’ problemen. De rode draad is: grensoverschrijdend gedrag. Het wordt in alle heftigheid duidelijk wat er zich eigenlijk al heel lang afspeelt op de werkvloer. En ja, als Nederlanders vinden we daar met z’n allen wat van. ‘Hoe kan dit gebeuren! We hadden het moeten weten, we hadden het moeten zien. Zij hadden het moeten weten, zij hadden het moeten zien’. Waarom zegt niemand iets?
Wanneer is het eigenlijk grensoverschrijdend?
Ieder mens is uniek en heeft daardoor persoonlijke opvattingen over wat geoorloofd is, of wat over een grens gaat. De een vindt een aanraking normaal, de ander voelt zich bij diezelfde aanraking ongemakkelijk of vindt het veel te ver gaan.
Grensoverschrijdend gedrag komt voor in heel veel vormen: verbaal, lichamelijk, psychisch en seksueel. Ook het onthouden van persoonlijke zorg, aandacht en hulp kan grensoverschrijdend zijn.
Die troostende arm om je heen kan ineens ongemakkelijk aanvoelen…
Momenteel is vooral seksueel grensoverschrijdend gedrag het onderwerp van heftige maatschappelijke discussies. Maar wanneer is daar sprake van? Deze vorm van ongewenst gedrag zou je ingewikkeld kunnen noemen. Het kan namelijk beginnen met een schijnbaar toevallige aanraking, iemand staat net iets te dichtbij of die arm van medeleven en troost om je heen voelt ongemakkelijk. Je twijfelt dan nog of er iets mee bedoeld wordt. Maar langzaam merk je dat de grens wordt verlegd en iemand je persoonlijke grenzen overschrijdt.
Het kan zich voordoen als; seksueel getint gedrag, ongewenste intimiteiten, seksuele intimidatie, aanstootgevende taal etc. Ook het versturen van dubieuze berichtjes en ongepaste foto’s van bijvoorbeeld geslachtsdelen valt hier onder.
Bij deze vorm van ongewenst gedrag speelt kwetsbaarheid en afhankelijkheid een grote rol. Even als voorbeeld: wanneer u noodzakelijk zorg geeft, of wanneer een ouder in een instelling deze zorg ontvangt, ontstaat er een afhankelijkheidspositie. Hier is natuurlijk niets mis mee. Het is echter wel een risicofactor voor het ontstaan van grensoverschrijdend gedrag.
Wanneer het gedrag door degene die het overkomt als ongewenst, vernederend of bedreigend wordt ervaren, spreekt men over seksueel grensoverschrijdend.
Seksueel grensoverschrijdend gedrag bij senioren
Iedereen kan te maken krijgen met seksueel grensoverschrijdend gedrag, dus ook senioren. Vaak staan senioren nog midden in het leven: en zijn nog druk met hun werk, vrijwilligerswerk, mantelzorg, familie en vrienden. Maar ook de senioren die voor zorg en aandacht afhankelijk zijn van anderen kunnen ermee te maken krijgen. Belangrijk te weten is dat het ook onbewust, dus onbedoeld kan plaatsvinden. Normen en waarden, cultuur, medicatie en bijvoorbeeld dementie kunnen hierbij een rol spelen. Ook als het onbewust is kan het bij iemand als grensoverschrijdend worden ervaren!
Hulp bij ongewenst seksueel grensoverschrijdend gedrag
Vermoed u dat iemand te maken heeft met (seksueel) grensoverschrijdend gedrag? Vindt u dat uw persoonlijke grens niet wordt gerespecteerd en daardoor wordt overschreden?
Probeer met uw lichaam uitstralen dat u dit niet wilt en zeg hard en duidelijk NEE! Roep om hulp wanneer dit mogelijk is!
Bent u, op het moment dat het gebeurde niet instaat geweest om aan te geven dat u er niet van gediend was: dit is heel normaal! Ook achteraf kunt u proberen te reageren. Ga het gesprek aan. Schrijf een brief wanneer een gesprek te moeilijk voor u is. Praat met een vertrouwenspersoon of iemand die u vertrouwt. Stap naar uw huisarts. Maar, blijf er niet alleen mee rondlopen.
Er zijn verschillende organisaties die u kunnen helpen na een ongewenste seksuele ervaring:
– Centrum Seksueel Geweld: U kunt anoniem en gratis bellen met 0800-0188
– Slachtofferhulp.nl Telefoon: 0900-0101
– SENSE: www.sense.info
Telefoon: 0900-4024020
– Hulplijn Verbreek de stilte;
www.verbreekdestilte.nl
Telefoon: 0900-999-001
Auteurs: Anja van de Weerd & Wendy van der Klift
Specialisten ongewenst gedrag, pesten & sociale veiligheid
Aandacht voor Pesten is een landelijk steunpunt en kenniscentrum op het gebied van pesten, ongewenst gedrag en sociale veiligheid.
Aandacht voor Pesten is er voor iedereen in de samenleving die, om wat voor reden dan ook kwetsbaar is. In het bijzonder vragen wij warme aandacht voor pesten bij mensen met een (L)VB.
Aandacht voor Pesten is voortgekomen uit de ANBI Stichting Aandacht voor Pesten.
