Sepsis: de onbekende sluipmoordenaar
Een verwaarloosde longontsteking, een infectie na een operatie of zomaar een wondje aan je voet… het ziektebeeld sepsis kent vele oorzaken. Het begint altijd met een infectie veroorzaakt door een bacterie, virus of andere ziektekiem. Gelukkig verlopen de meeste infecties zonder grote problemen. Maar bij sepsis raakt het afweersysteem ernstig ontregeld, functioneren organen minder goed en is er zelfs kans op overlijden. Sepsis wordt in de volksmond ook wel ‘bloedvergiftiging’ genoemd, maar deze term is eigenlijk niet juist.
Prof. Dr. Peter Pickkers, voorzitter SepsisNet Afdeling Intensive Care, Radboudumc Nijmegen
In Nederland krijgen circa 35.000 patiënten per jaar sepsis, met name door infecties met bacteriën en virussen. Ongeveer 10.000 van deze patiënten zijn zo ziek dat ze op de Intensive Care (IC) opgenomen worden. Dertig tot veertig procent van de IC-patiënten met sepsis overlijdt, waardoor het doodsoorzaak nummer één is op de IC. Toch weten vier op de vijf mensen niet wat sepsis is, blijkt uit een enquête van de stichting SepsisNet. Ook het risico op overlijden wordt 4 keer lager ingeschat dan dat het daadwerkelijk is. Tijdige herkenning en behandeling van het ziektebeeld vergroot de kans op overleving, net als bij een hartaanval of beroerte. Anderzijds moet voorkomen worden dat patiënten onnodig naar de huisarts gaan. Daarom wil SepsisNet de kennis over sepsis vergroten, zowel bij het publiek als bij zorgprofessionals. Door betere herkenning van de alarmsymptomen van sepsis kunnen patiënten en zorgverleners tijdig de juiste stappen zetten, hetgeen de prognose kan verbeteren.
Niet bij iedere sepsispatiënt komt de ziekteverwekker in de bloedbaan terecht en ook andere ziektebeelden worden wel bloedvergiftiging genoemd, bijvoorbeeld infectie van een lymfevat (lymfangitis). Sepsis is daarom een betere benaming dan bloedvergiftiging.
Hoe herken ik sepsis?
De klachten kunnen bij elke persoon anders zijn. De belangrijkste klachten vormen de STOP-sepsis alarmsymptomen:
S: Snelle hartslag en/of ademhaling
T: Temperatuur afwijkend (koorts of juist ondertemperatuur)
O: Onwel (suf, slaperig of verward zijn)
P: Pijn (spierpijn in/door het hele lichaam) of heftig grieperig gevoel, een grauwe, bleke of gemarmerde huid
Bij hevige benauwdheid zal een patiënt sowieso wel snel aan de bel trekken. Maar sepsis geeft ook symptomen die misschien niet meteen alarmerend lijken, zoals hierboven staan beschreven. Daarom is het belangrijk om te weten dat ook deze symptomen bij sepsis kunnen horen. Vraag de arts: “Zou het geen sepsis kunnen zijn?”
Gevolgen na sepsis
Van de patiënten die sepsis overleven houdt een aanzienlijk deel langdurig ernstige klachten, ook als IC-opname niet nodig is geweest. Die kunnen lichamelijk of psychisch van aard zijn. Voorbeelden van lichamelijke klachten zijn spierzwakte, kortademigheid, vermoeidheid en slikproblemen. Onder psychisme klachten na sepsis vallen gevoelens van angst, depressie of herbelevingen (post-traumatische stressstoornis) en geheugen- en concentratieproblemen. Gelukkig komt er steeds meer aandacht voor deze gevolgen, fysiotherapie of psychotherapie zouden van nut
kunnen zijn.
Meer informatie
Zie: www.sepsisnet.nl
