Omgaan met woedeaanvallen

Door: Janneke Kaim en Richard Bosman

Het is een vaak terugkomend onderwerp bij Tourette: woedeaanvallen. Als (groot)ouder kun je je enorm machteloos voelen als je (klein)kind hier vaak last van heeft. En het kind heeft na afloop vaak een groot schuldgevoel. Hoe ontstaan deze woedeaanvallen eigenlijk? En hoe kun je er het beste mee omgaan?

1. Wat is een woedeaanval precies?

Boosheid bestaat in verschillende gradaties. Het begint vaak met een onbestemd, chagrijnig gevoel; je wordt prikkelbaarder, snauwt een keer of voelt de boosheid oplopen. Dit kan over langere tijd gebeuren, maar soms gaat dit heel snel; dan lijkt een woedeaanval als het ware uit de lucht te komen vallen. Een woedeaanval is het toppunt van boosheid. Vaak voelt het kind geen controle meer over zichzelf en zijn emoties. Schoppen, slaan, schreeuwen, smijten; alles wordt uit de kast gehaald om die emotie kwijt te raken.

2. Wat kun je als (groot)ouder/opvoeder doen wanneer je (klein)kind een woedeaanval krijgt?

Het is van belang om je te realiseren dat een woedeaanval op zich niet erg is. Woede en boosheid zijn normale menselijke emoties die beter geuit kunnen worden dan ingeslikt. De manier waarop een kind met de boosheid omgaat, is wel van belang. Het moet zijn woede op een voor zichzelf en de omgeving veilige manier kunnen uiten. Zorg er dus voor dat de omgeving veilig is, dat er geen dingen liggen om mee te kunnen ‘smijten’ en bied een kussen aan om op te kunnen slaan. Voor een veilige omgeving zorgen lukt niet altijd, want de woedeaanvallen zijn niet te plannen en kunnen ook ineens midden in een servieswinkel optreden. Probeer midden in de woedeaanval niet direct een redelijk gesprek te voeren; bewaar dit tot een later moment wanneer het kind hier aan toe is. Laat de boosheid dus gaan, maar stel wel je grenzen. Laat weten wat wel toelaatbaar is (slaan in een kussen) en wat niet (slaan op je broertje).

3. Hoe kun je ervoor zorgen dat de woedeaanvallen minder vaak plaats gaan vinden?

Probeer samen met je (klein)zoon of (klein)dochter naar de toekomst te kijken; hoe zou je dit voortaan kunnen voor-komen? Wat heeft jouw kind nodig om beter met zijn frustratie om te kunnen gaan? Maak samen een plan van aanpak voor toekomstige keren. Een woedeaanval lijkt uit de lucht te komen vallen, maar vaak zijn er al aanwijzingen te vinden zoals prikkelbaarheid, roder wordende wangen of een eerste snauw of duw. Wanneer zowel het kind als de ouders deze signalen herkennen, is het de kunst om steeds eerder in te leren grijpen. Door samen met het kind de verschillende signalen in kaart te brengen en hier maatregelen bij te bedenken, kan er meer controle op de woedeaanvallen uitgeoefend worden.

Aan ouders geven wij juist ook mee naar de positieve kanten van hun kind te blijven kijken. Woedeaanvallen kunnen soms een grote impact hebben op het gezinsleven, waarbij de boze buien een soort negatieve spiraal veroorzaken. Probeer hier uit te blijven door juist aandacht te besteden aan de dingen die wel goed gaan en te genieten van de fijne momenten samen. Een kind is meer dan alleen zijn/haar boze buien!

Dit artikel is mogelijk gemaakt door Stichting Gilles de la Tourette