Ouderenzorg: vroeger was alles beter?

by TerraByte internet services | 16 mei 2023 09:10

Op 12 mei is het de Dag van de Verpleging. Op die dag vieren we dit bijzondere vakgebied. Ook biedt de dag ruimte voor kritische reflectie: wat gaat er goed en waar kan het beter? Zeker dat laatste is niet onbelangrijk. Door maatschappelijke ontwikkelingen zoals de vergrijzing komt de zorg onder flinke druk te staan. In de afgelopen jaren is die zorg al enorm veranderd. De bejaardentehuizen van vroeger bestaan vrijwel niet meer. Ook de wijkverpleging ziet er heel anders uit. Er wordt daarbij wel eens gewezen op ‘vroeger was alles beter’, maar is dat ook zo? Beeldvorming en realiteit lopen daarover weleens uiteen. Dat laten we aan u zien in deze duik in de geschiedenis.

Aan het begin van de 20e eeuw vond ouderenzorg, als men dat kon betalen, vooral in de privésfeer plaats. Dit wil zeggen dat welgestelden ouderen bijvoorbeeld een familielid inschakelde of een verpleegster inhuurde om hen bij te staan. Ouderen die dat niet konden betalen waren aangewezen op liefdadigheid van bijvoorbeeld armenhuizen waar omstandigheden niet altijd even goed waren. Dat er in die tijd geen speciale aandacht was voor ‘de oudere’ heeft een simpele verklaring: men werd nou eenmaal minder oud. De omvang van deze specifieke bevolkingsgroep was dus vele malen kleiner dan de dag van vandaag.

In de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw groeit de aandacht voor de ouderenzorg stukje bij beetje. In de vakbladen verschijnen steeds meer vacatures voor de ouderenzorg en schrijven verplegenden over het belang van een gedegen opleiding in de zorg voor de oudere medemens. en begrip te tonen voor (vergeetachtige) ‘oudelieden’. Pas na de Tweede Wereldoorlog komen ontwikkelingen in de ouderenzorg echt in een stroomversnelling. Door medische innovaties, toegankelijkere ziekenzorg en meer aandacht van de overheid voor woon- en leefomstandigheden groeit het aantal ouderen snel. De kruisverenigingen kregen ook voor het eerst duidelijk ‘bejaardenzorg’ als taak erbij. Ook bejaardentehuizen schieten vervolgens in Nederland min of meer als paddenstoelen uit de grond en de wijkverpleegkundige kweet zich aan haar nieuwe taak.

Maar waren deze bejaardenhuizen én was de taak bij de wijkverpleeg-kundige leggen ook dé oplossing? Een serie logboeken uit de collectie van het museum voor verpleging en verzorging FNI bevestigd dat beeld van de wijkverpleging niet zondermeer. Deze logboeken uit 1971 werden door wijkverpleegkundigen uit verschillende regio’s bijgehouden om de diversiteit van hun werkzaamheden te laten zien. Haar voornaamste patiëntengroep wordt gevormd door ouderen, die soms zelfstandig wonen, en soms in bejaarden- of verzorgingshuizen. De gevonden dagboeken geven inderdaad inzicht over dat de wijk-verpleegkundige in ieder geval haar mannetje stond, want ze was van alle markten thuis, maar ook dat misschien vroeger niet alles beter was? Leest u het vooral zelf en trek uw conclusies.

Meer informatie

Ga naar https://fni.nl/verplegen-in-de-wijk[1]

door: Mia Vrijens en Hugo Schalkwijk

Source URL: https://www.seniorenwijzer.nl/verpleging-ouderenzorg-vroeger-was-alles-beter/