Vrouwen, diabetes type 2 en de overgang

Op 14 november is het Wereld Diabetes Dag, met dit jaar het thema vrouwen en diabetes type 2. Een goede aanleiding om eens wat feiten op een rij te zetten.

In Nederland hebben iets meer vrouwen dan mannen diabetes type 2, namelijk zo’n 500.000. Diabetes type 2 is een stofwisselingsziekte waarbij het lichaam de bloedsuikerspiegel niet meer goed kan regelen. Ook zijn de bloeddruk en cholesterol nogal eens te hoog.

Risico na menopauze

Vrouwen die hun laatste menstruatie vroeg of juist laat hebben, lopen meer risico op diabetes type 2. Daarop wijzen Amerikaans onderzoekers. Ze ontdekten dat vrouwen die voor hun 45e jaar voor het laatst ongesteld werden, 37 procent meer risico op diabetes hebben dan gemiddeld. Vrouwen die pas na hun 55ste hun laatste menstruatie hadden, hebben 23 procent meer risico.

Hart- en vaatziekten

Het is belangrijk om diabetes type 2 op tijd te behandelen, voordat de hoge bloedsuikers op termijn bloedvaten en zenuwen aantasten. Niet alleen komt diabetes type 2 bij vrouwen vaker voor, maar ook hebben zij een wat hogere kans om eraan te overlijden dan mannen. Dat komt waarschijnlijk doordat vrouwen met diabetes vaker hart- en vaatziekten krijgen dan mannen met diabetes. Hart- en vaatproblemen zijn een beruchte complicatie van diabetes.

Op tijd diagnose stellen

Genoeg redenen dus om diabetes snel te herkennen. Ook hierin moeten vrouwen extra opletten, want de bloedtest die standaard nuchter wordt afgenomen om te meten of iemand diabetes heeft, werkt voor mannen gemiddeld beter dan voor vrouwen. Daardoor wordt de diagnose bij vrouwen wat vaker gemist, of pas later alsnog gesteld.

Hoe komt dat? In de aanloop tot diabetes type 2 kan het lichaam geleidelijk de bloedsuiker minder goed regelen. Bij mannen is dat eerder te zien aan verhoogde waarden ’s ochtends bij het wakker worden. Bij vrouwen kan die nuchtere waarde nog goed zijn, maar heeft het lichaam juist na het eten meer moeite om de bloedsuiker op tijd bij te sturen. Daarvoor bestaat er de Orale Glucose Tolerantie Test (OGTT), ook wel bekend als suikerwatertest.

Voorkomen?

In sommige gevallen is diabetes type 2 een paar jaar uit te stellen of helemaal te voorkomen. Het is goed om te weten dat bij vrouwen vooral de buikomvang samenhangt met hun risico. Hoe normaler de buikomvang, hoe kleiner het risico op diabetes type 2. Bij mannen speelt lichamelijke activiteit juist een wat grotere rol.

Diabetes in de overgang

Waarmee kunt u te maken krijgen als u diabetes type 2 hebt en in de overgang komt?
– Schommelende bloedsuikerwaarden: wisselende hoeveelheden oestrogeen en progesteron hebben invloed op hoe gevoelig het lichaam is voor insuline, het hormoon dat de bloedsuiker verlaagt. Dat kan ervoor zorgen dat de bloedsuikerspiegel zich onvoorspelbaar gedraagt.
– Zwaarder worden: veel vrouwen komen een paar kilo aan in de overgang en daarna. Door extra vetweefsel kan het lichaam minder goed reageren op insuline. Vaak moet dan de dosis van diabetesmedicijnen wat omhoog.
– Blaasontsteking en vaginale infecties liggen wat meer op de loer. De kans daarop is door diabetes sowieso al hoger, maar door minder oestrogeen in het lichaam tijdens en na de menopauze krijgen bacteriën ook meer kans om te groeien.
– Nachtelijke opvliegers verstoren de slaap. Slecht slapen heeft weer een negatieve invloed op de bloedsuikers.
– Seksuele problemen: jarenlange diabetes kan de zenuwen en kleine bloedvaatjes aantasten, ook in het gebied rond de vagina. Dat betekent minder gevoel en sneller irritaties in de tere weefsels. Door de overgang wordt de vagina ook droger. Dat kan allemaal bijdragen aan minder plezier, en pijn tijdens seks.

Kortom, de menopauze is voor vrouwen met diabetes een extra uitdaging. Het is bovendien lastig om te herkennen of bepaalde klachten en symptomen door de overgang komen, of door diabetes. Een opvlieger of slecht humeur kunnen lijken op een hypo, een te lage bloed-suiker. Ervaart u problemen of twijfels? Praat er gerust over met uw huisarts of praktijkondersteuner.

Meer weten over diabetes type 2, de symptomen en tips om er zo gezond mogelijk mee te leven of juist het risico erop te verkleinen:
www.diabetesfonds.nl.