Weet u dat aderverkalking ook kan leiden tot urineverlies?

Liesbeth Westerik Verschuuren, Heidi Moossdorff-Steinhauser, Nienke de Vries-Farrouh

Dat aderverkalking (atherosclerose) kan leiden tot problemen met het geheugen/dementie is bij velen bekend. Dat het bewegen moeilijker kan maken ook. Maar dat het ook kan leiden tot urineverlies, dat is veel minder bekend. Daar gaan we het deze keer over hebben.

Onze hersenen zijn opgebouwd uit grijze en witte stof. De grijze stof zijn de hersencellen, de witte stof zijn de uitlopers van de hersencellen. Deze uitlopers zijn wit omdat ze beschermd worden door een wit laagje, het zogenaamde myeline. Door de witte stof zijn zenuwen, ruggenmerg en hersendelen met elkaar verbonden (figuur 1). Door dit myelinelaagje kunnen de zenuwen snel signalen doorgeven. Om goed te kunnen functioneren is een goede conditie van zowel de grijze als de witte stof heel belangrijk.

Door aderverkalking neemt de doorbloeding van de witte stof af.

Uit verschillende onderzoeken blijkt dat geheugenproblemen / dementie niet het eerste merkbare signaal is dat er mogelijk sprake is van witte stofveranderingen. Het eerst merkbare signaal dat er mogelijk een verslechtering optreedt van de doorbloeding van de witte stof zijn problemen met betrekking tot plassen. Al vijf jaar voor er geheugenproblemen / dementie optreden, is er vaak al sprake van plasproblemen met name een toename van het nachtelijk plassen en een overactieve blaas waardoor urineverlies kan ontstaan. Helaas wordt er vaak weinig aandacht geschonken aan dit urineverlies. Zoals vaker in de Seniorenwijzer beschreven rust er nog steeds een taboe op het praten over urineverlies. Mensen melden het vaak niet bij een arts. Wanneer mensen zich wel melden met urineverlies wordt dit vaak ‘opgelost’ met een verbandje. Het urineverlies wordt niet gekoppeld aan mogelijk andere veranderingen. Dit is erg jammer, want het zou ook opgepakt kunnen worden als een signaal dat er mogelijk meer speelt en dat een daarop gerichte behandeling ingezet zou kunnen worden.

Bewegen is gezond. Bewegen bevordert onder andere de conditie maar is ook belangrijk om de doorbloeding van de hersenen optimaal te houden. Ook geheugentraining draagt bij aan de doorbloeding van de hersenen. Sommige onderzoekers raden zelfs de combinatie van bewegen en geheugen trainen aan bijvoorbeeld door vormen van dansen waarbij men én beweegt én tegelijkertijd moet nadenken over de passen. Mensen met urineverlies hebben juist de neiging om minder te bewegen. Men schaamt zich voor het urineverlies en blijft daardoor letterlijk zitten zodat het verlies niet of minder optreedt. Dus precies het tegenovergestelde van wat goed is voor de gezondheid.

Urineverlies komt natuurlijk niet alleen door witte stof veranderingen. Bij het krijgen van urineverlies speelt bijvoorbeeld ook veroudering van de blaas, de plasbuis, prostaat (bij mannen) en de bekkenbodem een rol.

Wat echter belangrijk is, is dat als u last heeft van urineverlies u ermee naar uw huisarts gaat om te kijken of er iets aan het verlies kan worden gedaan. Om zo min mogelijk hinder te ondervinden van urineverlies is het aanbieden van verband natuurlijk een prima eerste mogelijkheid. Maar voor veel mensen met ongewenst urineverlies kan bekkenfysiotherapie of geriatriefysiotherapie een goede behandeloptie zijn. Per slot van rekening bestrijdt een verbandje slechts symptomen. Het maakt het makkelijk het urineverlies voor de buitenwereld te verbergen maar pakt niet de oorzaak van de kwaal aan.

Veel ouderen kampen met urineverlies. Met dit artikel willen we de lezer niet ongerust maken maar willen we wel wijzen op het belang van het behandelen van urineverlies door de huisarts, bekkenfysiotherapeut of geriatriefysiotherapeut. Daarnaast willen we erop wijzen dat urineverlies vaak de reden is dat mensen minder bewegen waardoor de doorbloeding van de hersenen benadeeld wordt. Ook bij ouderen is urineverlies vaak goed te behandelen waardoor men ook weer meer plezier beleeft aan bewegen.

Urineverlies? Blijf er niet mee zitten en kom in beweging!