Wereld COPD-dag: herkent u de klachten?
Chris Spaan (66) leeft al 32 jaar met COPD. Terugkijkend, had hij graag sneller willen reageren toen hij de diagnose kreeg. ‘Ik wuifde het weg. Voor mij bestond het gewoon niet.’ Ook herkende hij de eerste klachten niet. ‘Ik dacht dat het een bijwerking was van het roken en de stress.’ Op Wereld COPD-dag – woensdag 16 november – staat hij stil bij hoe de diagnose zijn leven veranderde.
Chris werkte bij een internationale bank. ‘Ik had een druk leven en mijn huwelijk liep slecht. Door de stress rookte ik steeds meer. Makkelijk twee pakjes per dag. Ik was vaak benauwd, maar dat negeerde ik. Ik nam het pas serieus toen voetballen met mijn zoontje niet lukte. Om de paar stappen was ik buiten adem. Ik was toen veertig. Omdat ik voor hem een leuke en actieve vader wilde zijn, ging ik naar de huisarts. Die stuurde me door naar de longarts. Ik weet nog dat hij zei: “Meneer Spaan u heeft COPD.” Het was zelfs al verder gevorderd. Mijn reactie? “Ja, dag. Wegwezen.” Ik was gewoon verslaafd en wilde blijven roken. Dan verzin je van alles om niet te hoeven stoppen. Dat negeren ging een paar jaar goed, maar het kon zo natuurlijk niet doorgaan.’
‘Het voelde als ‘door de mand vallen’ toen ik in 2004 in elkaar zakte. Ik kon niet eens meer op mijn benen staan. Ik zat in de auto en voelde mij niet lekker. Onderweg stopte ik bij mijn schoonouders, om op adem te komen. Toen ik weer weg wilde gaan, zakte ik in elkaar. Mijn schoonvader bracht me naar de eerste hulp. Ik zag het personeel schrikken van hoe slecht ik eraan toe was. Ik raakte door zuurstoftekort zelfs licht in coma. Toen ik er na een nacht uitkwam, kon ik nog niet eens een washandje optillen. Daarna kon ik niet meer om de diagnose heen: COPD.’
Zoon zien opgroeien
Chris startte na zijn ziekenhuisopname met medicijnen. ‘Ik stopte ook met roken. Maar het leed was eigenlijk al geschied. Een jaar later had ik nog maar 10 procent longfunctie over. Uiteindelijk werd ik afgekeurd en kwam ik thuis te zitten. Longventielen zorgden ervoor dat ik ben blijven leven. Ik was de eerste in de wereld, die zonder narcose deze ventielen kreeg. In die tijd was het nog een soort experiment. Bij mij heeft het heel goed uitgepakt. Mijn zoon was toen nog niet volwassen. Daar dacht ik steeds aan. Ik wilde hem zien opgroeien. Daar had ik alles voor over.
Mijn levenskwaliteit is nu prima te noemen. Ik heb ongeveer 26 procent longinhoud. Ik zit niet zielig in een hoekje, verre van zelfs. Ik heb geleerd ermee te leren. Mijn zoon werd mijn mantelzorger. In het ziekenhuis is mij vaak gezegd dat het een wonder is dat ik nog leef. Dat maakt me extra dankbaar voor de tijd die ik heb met mijn zoon.
Tegen anderen zou ik willen zeggen: Luister goed naar je lichaam. Pas goed op jezelf en leg jezelf niet zoveel druk op. Heb je klachten zoals benauwdheid, kortademigheid, weinig energie: neem op tijd contact op met een arts.’
“Ik wilde mijn zoon zien opgroeien, daar had ik alles voor over.”
Zijn mijn klachten erg?
Hoesten, benauwdheid, slijm, piepende ademhaling en weinig energie: herkent u de klachten die genoemd worden in dit verhaal? Bij uzelf, of bij een partner of vriendin? Lees er dan meer over op
www.longfonds.nl/zijn-mijn-klachten-erg
Wereld COPD-dag
Op 16 november is het Wereld COPD-dag en vragen we extra aandacht voor mensen met COPD. In Nederland alleen al gaat het om zo’n 600.000 mensen met deze diagnose. En nog vele mensen zónder deze diagnose, maar met klachten die erop wijzen. Daarom vraagt Longfonds dit jaar op Wereld COPD-dag extra aandacht voor de eerste klachten van mensen met COPD om zo bij te dragen aan vroegopsporing van deze longziekte. Want hoe eerder er een diagnose is, hoe eerder de behandeling gestart kan worden. Zo wordt de voortgang van de ziekte afgeremd en houden mensen meer gezondere levensjaren over.
Cirkel doorbreken
Jiska Snoeck is huisarts en voorzitter van de CAHAG (COPD en Astma Huisartsen Advies Groep). In haar werk komt ze vaak patiënten zoals Chris tegen, die pas laat wat met hun klachten doen. ‘Door eerder te starten met een behandeling zorg je ervoor dat mensen minder last hebben van hun longklachten. Hierbij hoort een goede diagnose en een goed ‘longaanval actieplan’, zodat je weet wanneer je contact op moet nemen om erger te voorkomen.
Mensen denken dat er niets te doen is aan hun klachten. Ze denken bovendien dat het hun eigen schuld is, omdat ze roken. En doordat ze klachten houden, doen ze vaak minder en komen ze niet van hun vermoeidheid af. Het is lastig om die cirkel te doorbreken. Door mensen met longklachten als eerste te motiveren om te gaan bewegen, kan hun conditie echt verbeteren. Ze zijn minder moe en zien dat ze er zelf iets aan kunnen doen. Dit kan soms ook de motivatie zijn om een stapje verder te zetten en te stoppen met roken. Bespreek je klachten met je huisarts en weet dat er echt meer aan te doen is dan je denkt.’
